الزامات اقتصادی مدیریت منابع آب

نماگرهای وضعیت منابع و مصارف آب در کشور بیانگر عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آن است. سیگنال‌دهی نامناسب قیمت آب از ناکارایی بازار آب حکایت دارد. مطابق با ادبیات علم اقتصاد، ارزش‌گذاری نادقیق و عدم تبیین حقوق مالکیت آب از جمله مهم‌ترین عوامل پایین بودن کارایی بازار آب به‌حساب می‌آید. قیمت‌های پایین، حساسیت کم تقاضای آب نسبت به قیمت و نبود نهاده‌های جانشین منابع آبی مجموعه عواملی است که منجر به برداشت بی‌رویه از منابع آب در بخش‌های مصرفی، صنعتی و کشاورزی شده است. در این راستا بررسی‌ها حاکی از آن است که قیمت‌گذاری منابع آبی در ایران عمدتاً مبتنی بر روش حسابداری بوده در صورتی‌که مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که رویکرد قیمت‌گذاری آب در کشورهای توسعه یافته، نه‌تنها هزینه نهایی آب را در نظر می‌گیرد، بلکه در محاسبه قیمت آب به پارامترهایی دیگری که عمدتاً متأثر از ارزش ذاتی آب نظیر ارزش میراثی و وجودی است، توجه ویژه دارند. مقاله حاضر با عطف توجه به مفاهیم ارزش، هزینه و قیمت‌گذاری آب بر اساس اصول اقتصادی، به تبیین ادبیات بازاریابی و قیمت‌گذاری دقیق منابع آب به‌عنوان دو استراتژی مهم اقتصاددانان در مدیریت منابع آب می‌پردازد. نتایج پژوهش حاضر بر تبیین دقیق حقوق مالکیت جهت ایجاد بازاریابی منابع آبی و احتساب پارامترهای مهم در قیمت‌گذاری مدرن منابع آبی در کشورهای توسعه یافته دلالت دارد و کاملاً مشهود است که قیمت‌گذاری موجود آب در ایران به شیوه حسابداری در بلندمدت موجب اتلاف منابع آبی کشور شده و لذا لازم است که این رویکرد برای جلوگیری از هدر رفت منابع مورد تجدیدنظر قرار گیرد.